Fundamentem wielokulturowości i multikulturalizmu jest kultura. Oba pojęcia najczęściej spotykane są w wysoko rozwiniętych grupach społecznych, zwłaszcza pośród mniejszości etnicznych, jaką najczęściej - ale nie zawsze - stanowią imigranci. Pomimo różnych nazw, wielokulturowość nie różni się znacząco od multikulturalizmu.
Oba terminy można zdefiniować jako "wiele kultur skupionych w konkretnej przestrzeni społecznej", mowa tu o rozumieniu kultury jako idei, wartości i zasad występujących w życiu społecznym. Nie można też zapominać o polityce obu znaczeń, która zawsze ma jeden i wspólny cel, jakim jest efektywne zarządzanie państwem, gdzie owa wielokulturowość występuje i nierzadko jest dużym wyzwaniem dla rządu, którego przede wszystkim obowiązkiem jest poszanowanie praw człowieka i zapewnienie mu godnego bytu, bez względu na odmienność kulturową i pochodzenie.
W czasach współczesnych, zróżnicowanie kulturowe nie jest niczym niezwykłym, człowiek przyzwyczaił się do zjawiska, jakim jest wielokulturowość i jej szybki wzrost, tak w Polsce jak i na całym świecie. Niewątpliwie do owego zjawiska przyczyniło się rozszerzenie Unii Europejskiej, która wręcz nakazuje do akceptacji i tolerancji wobec wielokulturowości, jaką jest współistnienie odmiennych kultur w jednym społeczeństwie. Regularnie migrująca do innych krajów, ludność, osiedla się na obcych ziemiach, tworząc tym samym mniejszości etniczne, gdzie pielęgnują swoje tradycje i zwyczaje. Społeczeństwo jest coraz bardziej tolerancyjne wobec nasilającego się zjawiska multikulturalizmu. Tworzą się stowarzyszenia, które edukują miejscową ludność - i nie tylko, w celu poznania i uwrażliwienia na różnice kulturowe, czego celem jest zrozumienie, a przede wszystkim pozbycie się stereotypów i uprzedzeń, w stosunku do człowieka innego pochodzenia, inaczej mówiąc - obcego, które wciąż mają miejsce w wielu krajach.
By dobrze zrozumieć politykę wielokulturowości i multikulturalizmu, należałoby przeanalizować pojęcie kultury od początków jej istnienia. Coraz większe i bardziej kompleksowe ujęcie kultury, nadal nie kończy dyskusji specjalistów i badaczy, nad jej szeroko pojętym znaczeniem, jaki i zmiennością oraz współzależnością od procesów społecznych i materialnych.
Terminami mocno związanymi z multikulturalizmem są międzykulturowość, rozumiana jako przestrzeń między kulturami oraz transkulturowość, która jest konsekwencją zróżnicowania i złożoności kultur. Człowiek jest zobowiązany, by do każdej kultury podejść z należytym szacunkiem i zrozumieniem. Każda kultura ma wiele do zaoferowania i tylko zapoznanie się z nią, będzie skutecznym lekarstwem na uprzedzenia jakimi kieruje się człowiek w zderzeniu z nieznaną mu kulturą.
Mniejszości etniczne żyjące w danym Państwie, utożsamiają się z krajem w którym żyją.
Nie znaczy to jednak, że porzucać mają swoje zwyczaje i tradycje wyniesione z rodzimych stron, wręcz przeciwnie, społeczność ta oczekuje akceptacji od władz kraju, a zwłaszcza ludności w nim mieszkającej. Prawo do przynależności narodowej, w jakiej znaleźli się "przyjezdni", ma chronić ich przed atakiem ze strony przeciwników przenikania innych kultur do środowiska, w jakim dotychczas żyli. Państwo w takiej sytuacji musi zachować ostrożność, by nie złamać podstawowych zasad, jakimi są równość człowieka i prawo do zachowania tradycji i rozwoju innych kultur, co jest jedną z najistotniejszych cech, jakimi kieruje się multikulturalizm.
Jednak idea samego multikulturalizmu w społeczeństwach ma też, niestety, zagorzałych przeciwników. Wraz z napływem ludności o odmiennych kulturach, tworzą się ruchy nacjonalistyczne, które w związku z tym, widzą niebezpieczeństwo zanikania własnej kultury, a także pogłębiające się bezrobocie, za które ów nacjonalistyczny ruch, oskarża obcokrajowców, zatrudnianych nierzadko po niższych stawkach, zachęcając pracodawców do szukania pracowników, właśnie wśród obcokrajowców.
Sąsiedztwo obcych kulturowo nacji, nie jest już dzisiaj niczym nadzwyczajnym i tylko od nas zależeć będzie czy otworzymy się na nowe, czy nadal pozostaniemy w kręgu stereotypów i uprzedzeń, wynikających z niewiedzy i nieznajomości innych kultur i tradycji.
Źródła:
- Buchowski Michał, Antropologiczne kłopoty z multikulturalizmem, wyd. 2008, str. 15, 22,
- Wojciech Burszta, Antropologia kultury, wyd. Poznań 1998
- Artykuł A. Śliz, M. Szczepańskiego Wielokulturowość i jej socjologiczny sens
- Wolfgang Welsch Transkulturowość - zagadkowa forma współczesnych kultur,
- org. tytuł Transculturality - the Puzzling Form of Cultures Today
- https://www.serwiskulturalny.pl/
- https://www.babskiswiat.com.pl/
