Karol Józef Wojtyła przyszedł na świat 18.05.1920 r. jako syn Karola Wojtyły seniora i Emilii z domu Kaczorowskiej. Został ochrzczony w parafialnym kościele w Wadowicach. Jego ojciec pełnił funkcję urzędnika w Powiatowej Komendzie Uzupełnień. Matka była gospodynią domową, która dorywczo pracowała jako szwaczka. Jednak jako chorowita osoba, dnie często spędzała leżąc i cierpiąc. Zmarła, gdy Karol miał 9 lat.
Starszy brat Karola, Edmund był lekarzem. Umarł, gdy przyszły Papież miał 12 lat. W domu Wojtyłów panowała religijna atmosfera. Ojciec przekazywał synom wiedzę o historii i tradycjach Polski. Rodzice wpoili też swoim dzieciom obowiązkowość i potrzebę stawiania sobie ambitnych celów.
Karol po ukończeniu szkoły podstawowej rozpoczął naukę w I Państwowym Gimnazjum Męskim im. Marcina Wadowity w Wadowicach. W wieku 20 lat stracił ojca i pozostał bez rodziny oraz pieniędzy pośród działań wojennych. Trzy lata wcześniej zdał maturę z najwyższą notą. Już w czasie nauki w gimnazjum wyróżniał się zdolnościami pisarskimi i aktorskimi. Chętnie brał udział w szkolnych przedstawieniach i recytował wiersze podczas konkursów. Był też niezwykle pobożnym młodzieńcem, dlatego został ministrantem. Po otrzymaniu świadectwa dojrzałości przeniósł się do Krakowa, gdzie wszedł w skład Konfraterni Teatralnej Tadeusza Kudlińskiego. To właśnie rodzina Kudlińskich otoczyła Wojtyłę opieką po śmierci jego ojca. W 1939 r., będąc już na studiach, po raz pierwszy wystąpił na scenie w przedstawieniu Mariana Niżyńskiego pt. "Kawaler księżycowy". W czasie wojny występował w konspiracyjnym Teatrze Rapsodycznym. Od czasów gimnazjum uprawiał sport. Najbardziej lubił piłkę nożną. W sporcie cenił zdrową rywalizację i współzawodnictwo.
W Krakowie zaczął studiować na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Chociaż jego otoczenia przewidywało, że zostanie księdzem. W tym czasie rozwijał swój talent literacki, pisząc utwory pod pseudonimami, takimi jak Andrzej Jawień, AJ, Piotr Jasień i Stanisław Andrzej Gruda. Pierwszy tomik wierszy wydał wiosną 1939 r. pt. "Psałterz Dawidów/Księga Słowiańska". Napisał też dramat pt. "Hiob", w którym poszukiwał sensu wojny i miejsca dla godności ludzkiej w jej warunkach. Jego sytuacja zmieniła się, gdy po wybuchu wojny Uniwersytet Jagielloński został zmuszony do zakończenia działalności. Aby zarobić Karol rozpoczął pracę w kamieniołomach w Zakrzówku.
W 1942 r. Karol Wojtyła został studentem tajnego Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Dodatkowo studiował filozofię na konspiracyjnym Wydziale Teologicznym. Łączył wówczas pracę, studia i teatr. Po ukończeniu studiów przyjął świecenia kapłańskie z rąk kardynała Adama Stefana Sapiehy. Było to dnia 1 listopada 1946 r. Następnie został skierowany na studia na Papieski Uniwersytet Dominikański "Agelicum" w Rzymie. Tam obronił swoją pracę doktorską. W czasie wolnym od nauki zwiedzał Belgię, Francję i Holandię. Pełnił tam rolę kapłana wśród społeczności polonijnych. Ze względu na brak środków pieniężnych na opublikowanie pracy doktorskiej, Wojtyła nie miał prawa do używania tytułu naukowego. Sytuacja zmieniła się, gdy obronił doktorat z teologii moralnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pełnił już wówczas funkcję wikariusza w Krakowie.
W lipcu 1948 r. Wojtyła objął stanowisko wikariusza i katechety w parafii pw. WNMP w Niegowici koło Gdowa. W marcu 1949 r. został przeniesiony do kościoła pod wezwaniem św. Floriana w Krakowie. W tym mieście zaczął organizować zajęcia dla młodzieży, takie jak chór, wycieczki po górach i spływy kajakiem. Skupiając wokół siebie coraz liczniejsze skupiska młodych ludzi, stworzył w swojej parafii dynamicznie działające duszpasterstwo akademickie. Młodzież mianowała go "Wujkiem". Ksiądz Wojtyła zasłużył się też tworząc pierwszy w diecezji krakowskiej kurs dla przyszłych małżonków. W tym czasie Wojtyła kontynuował też pracę naukową. W 1953 r. uzyskał tytuł doktora habilitowanego na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ministerstwo Oświaty zaakceptowało tę pracę dopiero w 1957 r. Już w 1945 r. rozpoczął karierę naukową, kiedy objął stanowisko młodszego asystenta na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Z funkcji musiał zrezygnować na rzecz wyjazdu na studia do Rzymu. W czerwcu 1954 r. został starszym asystentem przy Katedrze Teologii Moralnej na Uniwersytecie Jagiellońskim. W gronie wykładowców był najmłodszy. Po latach otrzymał tytuł doktora wszechnauk z rąk władz uczelni. Gdy władze nakazały zamknąć Wydział Teologiczny na Uniwersytecie Jagiellońskim, doktor habilitowany Wojtyła został wykładowcą Uniwersytetu Lubelskiego. Tam w 1956 r. został kierownikiem Katedry Etyki ma Wydziale Filozofii. Stanowisko to obejmował aż do 1978 r. Odkąd został biskupem pensje uniwersyteckie przekazywał na stypendia dla studentów. Nadal organizował dla młodzieży wycieczki górskie i kajakowe. Jego młodzi druhowie cały czas nazywali go, "Wujkiem". Był też lubiany jako wykładowca.
W sierpniu 1958 r. do księdza Karola Wojtyły dociera wiadomość o jego nominacji na biskupa. Liczył wówczas dopiero 38 lat. Ze względu na młody wiek miał wątpliwości, czy podoła tej funkcji. Pod wpływem Prymasa Wyszyńskiego zgodził się przyjąć tę nominację i został najmłodszym przedstawicielem Episkopatu Polski jako biskup pomocniczy diecezji krakowskiej. Uroczystości związane z nominacją odbyły się w Katedrze na Wawelu w dniu 28.09.1958 r. Na hasło przewodnie swojej posługi biskup Wojtyła wyznaczył zawołanie "Totus Tuus" czyli "Cały Twój". Tym samym oddał swoje życie i pracę w ręce Maryi, do której był przywiązany od dzieciństwa. W okresie szkolnym często pielgrzymował na Jasną Górę. Uczestniczył w ślubowaniu środowisk akademickich Maryi 23.05.1942 r. Całe życie czuł duchową wieź z Jasną Górą. Podczas pełnienia posługi biskupa pomocniczego nadal był pracownikiem naukowym. Brał udział w staraniach o uzyskanie zgody od władzy na budowę kościoła w dzielnicy Nowa Huta. Dzięki jego aktywnej postawie stanęły tam 2 kościoły: pw. Matki Bożej Królowej Polski w Bieńczycach i pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego na Mistrzejowicach. W 1962 r. otrzymał nominację na ojca soborowego. Brał udział w sesjach Soboru Watykańskiego II. Tam został przedstawiony najważniejszym duchownym Kościoła Katolickiego.
18.01.1964 r. zapadła decyzja o nominowaniu Karola Wojtyły na stanowisko arcybiskupa metropolity krakowskiego. Władzę chętnie poparły tę kandydaturę, ponieważ Wojtyła był postrzegany jako naukowiec i filozof, który nie miesza się w sprawy polityczne. Władze Watykanu natomiast dostrzegły go na Soborze Watykańskim II i oceniły jako skromnego człowieka o znacznym intelekcie i niezwykłej pobożliwości. Uroczyste objęcie władzy przez nowego arcybiskupa miało miejsce 8.03.1964 r. na Wawelu. Dla Wojtyły ważne były kwestie w kraju, jak i w całej katolickiej wspólnocie. Miał czynny udział w organizowaniu obchodów tysięcznej rocznicy przyjęcia przez Polskę chrztu. Popierał inicjatywy młodzieży np. tworzący się ruch oazowy. Podzielił diecezję na 4 części. Nad każdą z nich opiekę powierzył biskupowi pomocniczemu.
W 1967 r. arcybiskup Karol Wojtyła został kardynałem. Czapkę i pierścień kardynalski otrzymał z rąk Papieża Pawła VI. Po powrocie do Polski zaczął pielgrzymowanie po kraju. Stronił od podejmowania tematów politycznych. Wierzył bowiem w autorytet i kompetencje Prymasa Wyszyńskiego. Często składał mu wizyty i był mu oddany wbrew temu, co starała się głosić propaganda państwowa. W czasie pełnienia funkcji kardynał Wojtyła został dwukrotnie członkiem Stałej Rady Sekretariatu Synodu. Popierał wówczas pluralizm w Kościele. Był też człowiekiem przywiązanym do tradycji Kościoła, choć nie lękał się nowości w procesie ewangelizacji.
16.10.1978 r. kardynał Karol Wojtyła został wybrany na Papieża. Przez 400 lat tę funkcję pełnili tylko duchowni narodowości włoskiej. Do przyjęcia nominacji przekonał go kardynał Wyszyński, podkreślając, że będzie miało to duże znaczenie dla losów Polski. Tłum zgromadzony pod Bazyliką św. Piotra przyjął go oklaskami. Karol Wojtyła przybrał imiona Jan Paweł. Podczas pontyfikatu stał się misjonarzem świata pielgrzymującym i głoszącym Dobrą Nowinę. Starał się poznać tradycje, wiarę i problemy wiernych z różnych zakątków świata. Zawsze chciał być blisko ludzi. W każdym człowieku szukał śladu Boga.
Bardzo ważne były wizyty Papieża w krajach komunistycznych, w tym pielgrzymki do jego ojczyzny. Pierwsza miała miejsce w 1979 r. Władze ZSRR starały się wstrzymać przyjazd Papieża. Mimo to prymas Wyszyński zdołał przekonać I sekretarza PZPR, że wstrzymanie tej pielgrzymki zwiększy niezadowolenie społeczeństwa. Stąd Jan Paweł II mógł przyjechać do ojczyzny w dniach 2-10.06.1979 r. Papież przypomniał o wadzę godności ludzkiej, niezbywalnych praw i sprawiedliwości. 2.06 wypowiedział na placu Zwycięstwa pamiętne słowa "Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi". Podkreślił w ten sposób powiązanie historii Polski z wiarą chrześcijańską i dał wiernym nadzieję na lepsze jutro. Jego słowa dały początek odnowie moralnej i społecznej w kraju. Wywołało to głośny sprzeciw władz komunistycznych. Nie zmieniło to faktu, że Polacy poczuli się wewnętrznie wolni. Kolejna pielgrzymka Papieża do Polski przypadła na 1983 r. Był to bardzo ciężki okres stanu wojennego. Jan Paweł II po raz kolejny wlał nadzieję w serce rodaków. Podkreślił, że każdy naród musi być suwerenny i wolny oraz wagę ruchu "Solidarność". Trzecia wędrówka Papieża do Polski odbyła się w dniach 8-14.06.1987 r. Doszło wówczas do konfrontacji milicji z wiernymi. Papież wzywał do odnowy moralnej potrzebnej do udźwignięcia wolności, którą zwiastował dla ojczyzny. Przypomniał o wadzę praw obywatelskich. Kolejne pielgrzymki Papieża do ojczyzny przypadły na lata po upadku komunizmu. Odbyły się one kolejno w latach 1991, 1995, 1997, 1999 i 2002. Także w nowych warunkach Papież przypominał o potrzebie odnowy moralnej opartej na Dekalogu. Podejmował też kwestie związane z wolnością, sprawiedliwością oraz z wymaganiami stojącymi przed chrześcijańskimi rodzinami. Uważał, że należy zbudować jedność Europy w oparciu o wiarę i tradycję. W 1999 r. Papież przemówił na forum polskiego parlamentu. Nawoływał polityków do umiejętnego korzystania z wolności i współpracy na rzecz ojczyzny. Poparł dążenia Polski do przyłączenia się do Unii Europejskiej. Ostatnią pielgrzymkę do Polski Papież poświecił tematowi Miłosierdzia Bożego.
Jan Paweł II odbył 104 pielgrzymek do 130 krajów. 13 z nich dotyczyło krajów tzw. bloku wschodniego. Nawoływał tam do walki o pokój, wolność i poszanowanie praw obywatelskich. Podkreślał, że walka z przemocą i dyktaturą musi opierać się na miłosierdziu, miłości i przebaczeniu. W krajach Europy Zachodnie przestrzegał przed negatywnymi skutkami rewolucji kulturowej i społecznej oraz przypominał o chrześcijańskich korzeniach cywilizacji europejskich. W krajach niekatolickich starał się podkreślać wspólne elementy łączące wszystkie wierzenia oraz wzywał do wspólnego dialogu. Przypominał, że celem kościoła katolickiego nie jest niszczenie kultur narodów niewyznających chrześcijaństwa. Wszędzie z ogromnym szacunkiem traktował miejscowe obyczaje. W Afryce wzywał rządzących do starań nad rozwiązaniem problemu głodu i biedy.
Pontyfikat Jana Pawła II odbywał się w cieniu cierpienia. Już w 1979 r. Papież zaczął mieć poważne problemy zdrowotne. Sytuację pogorszył zamach z dnia 13.05.1981r. na placu św. Piotra, gdzie Karol Wojtyła został postrzelony. Papież przeszedł ciężką operację, po której kilka miesięcy dochodził do zdrowia. Kolejnej niebezpiecznej operacji Jan Paweł II został podany w 1992 r. W tym czasie rozwija się u niego choroba Parkinsona, która skutkowała m.in. dwoma upadkami. Po nich Papież zaczął mieć problemy z chodzeniem. Od 1994 r. poruszał się o lasce, a od 2002 r. korzystał z wózka inwalidzkiego i z ruchomej platformy. W tym czasie nadal pielgrzymował. Jego stan pogarszał się aż do momentu śmierci. Był pogodzony z cierpieniem i znosił go ze spokojem. Sytuację pogorszyło zapalenie krtani i tchawicy, do którego doszło w styczniu 2005 r. W lutym tegoż roku Papież zaczął mieć problemy z oddychaniem. Jego stan systematycznie się pogarszał aż do momentu śmierci 2.04.2005 r. Podczas pogrzebu tłum wykrzykiwał: "Santo subito" - "Święty natychmiast!", ponieważ ludzie na całym świecie byli przekonani o świętości zmarłego Papieża. Tłumy zaczęły przybywać do jego grobu z licznymi prośbami. Następca Jana Pawła II, Benedykt XVI postanowił odpowiedzieć na wołania wiernych i nakazał rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego. Zakończył się on 1.05.2011 r., ogłoszeniem Karola Wojtyły błogosławionym Kościoła Katolickiego. Natomiast 27.04.2014 r. miała miejsce jego kanonizacja.
Papież Polak miał ogromny wpływ na walkę rodaków o odzyskanie wolności. W swoim nauczeniu podkreślał wagę miłości, miłosierdzia, wolności i praw człowieka. Stał też na straży rodziny chrześcijańskiej. Cechowało go przy tym poszanowanie dla tradycji i zwyczajów narodów niechrześcijańskich. Swoją nauką i postawą dał przykład prawdziwej świętości.
Źródła:
- W.S. Borek, Wszystko o świętym Janie Pawle II, Częstochowa 2019
- Święty Jan Paweł II, red. E. Nowacka-Kuźma, Ożarów Mazowiecki 2019
